Dnyada en ok lme neden olan hastalklar listesinde kalp ve damar hastalklarnn ardndan ikinci srada yer alan kanser, an hastal olarak tanmlanan ve olduka zorlu bir tedavi sreci gerektiren bir hastalktr. Meme kanseri, kadnlarda en sk grlen kanser trdr. Nadir olarak erkeklerde de grlebilen meme kanseri, erkeklerde kadnlara oranla ok daha fazla risk arz eder. Tm kanser trlerinde olduu gibi meme kanserinde de erken tehis ve tedavi olduka byk nem tar.
Meme kanseri nedir?
Meme dokusunun ierisinde yer alan st kanallarnn ierisinde veya st bezlerinde kanser hcrelerinin oluumu ve oalmas, meme kanseri olarak adlandrlr. Bu kanser trnde, kt huylu hcrelerin oluumu ve oalmas balangta ok yava ilerler. Hastalk, erken dnemde genellikle belirti vermez. Bu nedenle rutin taramalarn yaptrmayan kadnlarda meme kanserinin erken tehis edilebilmesi olduka zorlar. Balangta yava ilerleyen gs kanserinde hastaln evresi ilerledike kanser hcrelerinin oalma hz artarak farkl doku ve organlara yaylabilir. Kan ve lenf yolu ile vcudun dier blgelerine yaylmadan tehis edilen meme kanseri vakalarnda tedavi baars olduka yksektir.
Meme kanseri belirtileri nelerdir?
Uzun yllar boyunca belirti vermeden sinsice ilerleyen meme kanseri, evresi ilerledike aadaki gibi belirtiler vermeye balar:
Gs veya koltuk alt blgesinde ele gelen ilik
Meme bandan aknt gelmesi
Meme banda ekil bozukluu, kme ve renk deiimi
Meme banda egzama benzeri deri dkntleri ve soyulmalar
Meme ucunda kzarklk ve yara oluumu
Kilo kayb
Meme ars
Halsizlik ve abuk yorulma
Meme kanseri nedenleri nelerdir?
Meme kanserinin oluumunda genetik ve evresel faktrler etkilidir. Ailesinde meme kanseri yks bulunan bireylerde bu hastala yakalanma olasl dier bireylere oranla daha yksektir. Bunun haricinde Dnya Salk rgt ve bilim dnyas tarafndan meme kanserinin ve bu hastala bal olarak grlen lmlerin nedenleri arasnda aadakiler belirtilmektedir:
Obezite
leri ya
Alkol ve sigara tketimi
Meyve ve sebze tketiminin azl
Radyasyona maruz kalma
Erken yata adet grmeye balam olma
Yetersiz fiziksel aktivite ve spor
Kanserojen besinlerin yaygn tketimi
Meme kanseri eitleri nelerdir?
Meme kanserinin tr, kanser tehisi konulan hastalardan alnan biyopsi sonucunda belirlenir.
Lobler Karsinom: Meme lopuklar ierisinde kanser hcrelerinin oluumu ve yaylm eklinde gelien meme kanseri trdr.
Duktal Karsinom: St kanallar ierisinde yer alan hcrelerde gelien meme kanseri trdr. Eer yalnzca st kanalnda gelimise "Duktal Karsinom In Situ", kanser st kanalnn dna da yaylm ise "Invaziv (Yaylmac) Duktal Karsinom" olarak adlandrlr.
Yukardaki trlerin haricinde daha seyrek grlmekle birlikte kanser hcrelerinin olutuu blge ve yaylm ekline gre tbler, metaplastik, papiller, msinz ve medller meme kanseri trleri de bulunmaktadr.
Ayrca ilerleme dzeyine gre de meme kanserinin evreleri evre 0´dan evre 4´e kadar gruplara ayrlr.
Meme kanseri tehisi nasl konulur?
Rutin kanser taramalarnda veya meme kanseri belirtileri ile salk kurulularna bavuran hastalarda yaplacak baz tan testleri ile hastaln tehisi kolaylkla koyulabilir. Sre ilk olarak fiziksel muayene ile balar. Hekim tarafndan gerekli grld durumlarda meme kanserinin tehis edilmesi amacyla genellikle aadaki yntemler kullanlr:
Mamografi
Ultrason
Manyetik rezonans grntleme (MRI)
Biyopsi
Bilgisayarl tomografi (BT)
Meme kanseri tedavisi nasldr?
Meme kanseri tedavisi hastaln evresi, tr, hastann duyarllk dzeyi gibi pek ok faktre bal olarak ekillenir.
Evre 1 ve 2 de altn standart cerrahidir.
Kemoterapi: Meme kanserinde kemoterapi, en sk kullanlan tedavi yntemlerinden bir tanesidir. Bu tedavide kanserli hcreler kimyasal ilalar yardmyla yok edilmeye allr.
In Tedavisi (Radyoterapi): Kemoterapiden farkl olarak radyoterapide, kanserli hcreler radyasyon yardmyla yok edilir.
Cerrahi Operasyon: Kanser hcrelerinin yaylm gsterdii blgenin cerrahi operasyonla karlmas eklinde gerekleir. Meme ktlesinin karlmas lumpektomi, meme dokusunun haricinde komu dokulardan da belirli alanlarn karlmas ise mastektomi operasyonu olarak bilinir.
Hormonal tedavi: Kanser hcrelerinin bymesi ve oalmasnda etkili olan hormonlarn basklanmas eklinde uygulanan tedavi yntemidir.
Erken tehisin hayati nem tad gs kanserinde, mevcut hastalarn tedavisi kadar koruyucu tedavi de nemlidir. Memede kanser oluumunun tespit edilebilmesi amacyla kadnlar, her ay mutlaka kendi kendine elle muayene uygulayarak gs blgesinde herhangi bir kitlenin olup olmadn kontrol etmelidir. Bunun haricinde menopoz sonras dnemdeki kadnlar bata olmak zere tm kadnlar ylda bir mamografi ektirmelidir. Yaplan testler sonucunda meme kanseri tans alan bireylerde, hekim tarafndan nerilen plan erevesinde derhal tedaviye balanarak kanserin ve yol at sorunlarn nne geilebilir